بیماری ام اس

بیماری ام اس

بیماری ام اس یا اسکلروز چندگانه ، بیماری خود ایمنی مزمن و یک اختلال مادام‌العمر در سیستم ایمنی خودکار بدن است است که در اثر تخریب غشای میلین رشته های عصبی ایجاد می شود و سیستم ایمنی بدن سلول های خودی را بیگانه تلقی کرده و آنها را از بین می برد و غشای رشته های عصبی که وظیفه انتقال پیام های عصبی را بر عهده دارند،مورد حمله سیستم ایمنی بدن قرار گرفته و در نتیجه فرد از نظر((حسی-حرکتی)) دچار اختلال می شودومی‌تواند منجر به فلج شدید شود.

علایم اولیه این بیماری:  سرگیجه و عدم تعادل، خستگی، ضعف دست و پا، التهاب اعصاب چشمی، بی حسی یا سوزش موضعی، درد شدید در ناحیه صورت، نقص در بینایی شامل تار شدن و یا دو بینی است.

با پیشرفت بیماری مشکلات روده و مثانه و دردهای مزمن مانند درد کمر و ماهیچه‌ها، افسردگی، اسپاسم یا گرفتگی ماهیچه‌ها همراه با درد ، فلج، ناتوانی جنسی، صحبت کردن به طور نامفهوم، مشکل در بلع، مشکل در تفکر و عملکرد حافظه، از دست دادن بینایی و نابینایی کامل دیده می شود .

 4 فرضیه علمی اصلی درباره علت این بیماری وجود دارد:

1-  شرایط جوی در سراسر جهان: براساس این فرضیه به نظر می‌رسد که ابتلا به ام اس در میان ساکنان نواحی اطراف مدار چهلم نیم کره‌های شمالی و جنوبی کره زمین شایعتر است.

2- ژنتیک: ابتلای والدین یا یکی از نزدیکان به این بیماری خطر ابتلا به ام.اس را در فرد افزایش می‌دهد.

3- عامل ایمنی: به طور کلی این امر پذیرفته شده است که بیماری ام‌اس نوعی اختلال در سیستم ایمنی خودکار است.

4- عامل ویروسی: این احتمال وجود دارد که یک عامل ویروسی در بروز ام اس نقش داشته باشد.

احتمال ایجاد این بیماری در فاصله سنی 20 تا 40 سالگی و در زنان بیشتر از مردان وشیوع ام اس در سفیدپوستان بیشتر است.

هنوز برای این بیماری هیچ راه مشخصی برای پیشگیری شناخته نشده است. در مورد تشخیص بیماری نیز لازم به ذکر است که در حال حاضر هیچ آزمایش خاصی به این منظور وجود ندارد و معمولا از طریق مراجعه به سابقه پزشکی و آزمایشات فیزیکی فرد مورد آزمایش قرار می‌گیرد.

شایعترین عوامل مرگ این بیماران بروز زخم‌های بستری و در نتیجه بروز عفونت، ذات‌الریه، آمبولی ریوی، گرفتگی رگ‌های تغذیه کننده ریه‌ها توسط لخته‌های خونی و خودکشی است.

عملکرد اصلی برای درمان بیماری وجود دارد.

اولین مرحله توقف و یا کاهش حملات سیستم ایمنی به میلین رشته‌های اعصاب است.

دومین مرحله بهبود علائم بیماری و کمک به فرد برای بازگشتن به شرایط طبیعی تا حد امکان است.

سایر معالجات شامل مصرف داروهای ضدافسردگی برای بهبود حالت افسردگی و کاهش خطر خودکشی، مصرف دارو برای کنترل مثانه، مصرف دارو برای رفع گرفتگی‌های عضلانی و مصرف دارو برای بهبود دردهای عصبی است.

ام‌اس مانع زندگی عادی نمی‌شود بیماران مبتلا به ام‌اس نیز می‌توانند مانند سایر افراد ازدواج کنند، باردار شوند و زایمان طبیعی داشته باشند، اما از نظر اخلاقی شخص موظف است بیماری‌اش را به همسرش اطلاع دهد.

    بلع و ام اس

1-یکی از مشکلات افراد مبتلا به ام اس،ناتوانی در بلع است.بنابراین نوشیدن مایعات نسبتاً غلیظ،میوه های ژلاتینی،شربت و پودینگ می تواند این مشکل را برطرف کند.

2-خوردن خوراکی هایی به آسانی خرد می شوند،مثل انواع بیسکویت،کراکر و نان سوخاری نیز می تواند به عنوان میان وعده یا صبحانه استفاده شود.

3-پوره سیب زمینی و سیب زمینی پخته و استفاده از میوه و سبزی جات پخته نسبت به انواع خام ترجیح دارند.

4-هرچقدر لقمه های غذا کوچک تر باشد،بلع آن آسان تر است

ام اس هم باید و نباید دارد

1- محدودیت چربی: دریافتی چربی را محدود کرده.رژیم غذایی را به گونه ای تنظیم کنید که حتی الامکان چربی کمتری در آن وجود داشته باشد،به ویژه چربی های حیوانی را کمتر مصرف کنید،سس مایونز،روغن های جامد و گوشت قرمز را محدود کنید.

2-کنسروی ها: مصرف غذاهای آماده و کنسرو شده و فست فودها را تا حد امکان کاهش دهید.سوسیس و کالباس دارای چربی و مواد نگه دارنده زیادی هستند.بنابراین در فهرست غذاهای ممنوع قرار می گیرند.برای جلوگیری از چاقی رژیم کم کالری استفاده کنید.

3- کم حجم،پر انرژی: باید توجه کنید از غذاهایی استفاده کنید که ارزش غذایی بالا داشته و  ویتامین ها و املاح مورد نیاز بدنتان را تامین کنند.مصرف ماهی را فراموش نکنید.اگر تاکنون ماهی نمی خوردید و به هر دلیلی ماهی در سبد غذایتان جای نداشت از امروز خوردن آنم را شروع کنید.دو تا سه بار در هفته ماهی مصرف کنید

4- با آفتاب: از نور خورشید فرار نکنید علاوه بر مصرف منابع ویتامین D اجازه دهید روزانه دست هایتان 15 دقیقه بدون پوشش در مقابل نور آفتاب قرار بگیرد.

5- بهتر است نباشد: مضر بودن مصرف ترشی ها،ادویه ها و غذاعای حساسیت زا مثل گلوتن تأئید نشده است ولی چنانچه احساس می کنید بعد از خوردن آنها حال عمومیتان بدتر شده است می توانید آنها را حذف کنید.

6- آب حیات: مایعات را از رژیم غذاییتان حذف نکنید.مصرف روزانه 8 لیوان آب توصیه می شود سبزی جات و میوه های تازه هم فراموش نشود.

در بیماران مبتلا به ام اس،میزان سلنیوم موجود در خون کم است.بنابراین مصارف خوراکی های حاوی این عنصر مثل میگو،ماهی تن و سالمون،سیر،گردو،تخمه آفتابگردان و جوانه گندم برای افراد مبتلا به ام اس ضروری است.کمبود سلنیوم باعث بروز مشکلاتی چون سرگیجه،تهوع و استفراغ،خستگی،ریزش مو،آسیب دندان ها و تخریب کلیه ها و کبد می شود.

هنرآموز : فاطمه بهزادپور